W naszej szkole większość uczniów codziennie używa trzech – czterech języków. W domu, z kolegami po lekcjach też jest dużo obcujących w kilku językach.

Rezultaty małego wywiadu, wykonanego przez uczniów klas 3-ich gimnazjalnych podczas lekcji psychologii pokazują, że motywacją do uczenia się języków służy chęć swobodnego komunikowania, poczucie swojej tożsamości narodowej, możliwość oglądania filmów, czytania w językach obcych, propozycje pracy w innych krajach. Warto wspomnieć i o tym, że znaczna część uczniów nie wskazuje konkretnych motywów, a ogranicza się prostym przekonaniem, że tak trzeba – ważne jest uczenie się języków.

Niektórzy uczniowie mają trudności w wyrażaniu swoich myśli w języku ojczystym. Wśród nich są i ci, którzy udzielają dużo uwagi mowie, bo uczestniczą w teatrze uczniowskim, biorą udział w olimpiadach i konkursach językowych. Znaczna część uczniów ma wątpliwości w swoje zdolności językowe.

Zdaniem naszych respondentów sytuacje poprawiłoby stwarzanie w szkole możliwości do wyrażania swoich własnych myśli, organizowanie dodatkowych, pozaszkolnych zajęć, które rozwijaliby zdolności językowe (dyskusje, konkursy, pomoc dzieciom, które mają trudności w uczeniu się języków) a także rozumienie możliwości otwierających się dla tych, które znają języki (uczestniczenie w projektach, wyjazdy na studia za granicę, udział w konkursach międzynarodowych i inne).

Na temat tworzenia warunków do rozwijania umiejętności językowych 20 – 21 marca 2018 roku w Centrum Współczesnych Języków Współczesnych, w Grazu, Austrii było organizowane spotkanie uczestników projektu „Otoczenie, w którym języki rozkwitają”. W tym projekcie biorą udział szkoły z 14 państw. Nasza szkoła też w nim uczestniczy i psycholog szkolny była na spotkaniu.

Problem polega na tym, że nie ma uniwersalnego otoczenia, sprzyjającego uczeniu się języków w każdej szkole. Eksperci projektu tworzą i za pomocą szkół – uczestników projektu sprawdzają instrumenty do krytycznej analizy swojej praktyki szkolnej i do tworzenia najbliższych planów doskonalenia pracy w tej dziedzinie. Można zacząć od poziomu konkretnego ucznia, na przykład zadając takie pytania – czego dziecko chce i ma się nauczyć w najbliższym czasie, w jaki sposób się uczy, czy ma wsparcie w domu i w klasie, i temu podobne. Dalej myśleć o klasie – w jaki sposób nauczyciel może wspierać starania każdego ucznia, co motywuje uczniów danej klasy, jak oni mogą pomóc jeden drugiemu. Są jeszcze inne poziomy: ogólnoszkolny, międzyszkolny, państwowy i inne, które wpływają na uczenie się.

Otoczenie uczenia się jest rozumiane bardzo szeroko. Uwzględniają się cele edukacyjne, ogólna atmosfera psychologiczna, socjalny – ekonomiczny poziom, warunki techniczne, ekonomiczne i inne aspekty. Każdy aspekt trzeba studiować, określać istniejące problemy i ich rozwiązywać. Badania wskazują, że 30 % sukcesu z przedmiotu matematyki zależy od umiejętności językowych. To znaczy, że nawyki językowe muszą być rozwijane na wszystkich przedmiotach.
W ramach projektu „Otoczenie, w którym języki rozkwitają” staramy się odpowiedzieć na trzy najważniejsze pytania:
• Co nadaje sens uczeniu się języków?
• Jak zdolności językowe kształcić w ciągu całego procesu nauczania?
• W jaki sposób uczenie się języków pomaga osiągnąć ogólne cele nauczania/

Podczas spotkania w Grazu szkoły uczestniczące w projekcie dzieliły się swoim doświadczeniem. Pracując w grupach uczestnicy spotkania pomagali jedni drugim dostrzec najbliższych zadań. Zawiązali się kontakty międzynarodowe, które mogą sprzyjać tworzeniu nowych możliwości nauczania języków.

Romualda Raguotiene

——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————